Ingeborg

Ja, het gaat weer lekker in Huize Hakstege. Ik heb me zojuist volledig vastgedraaid in een snoer met 240 kerstlichtjes. Dat zat een beetje in de war, u kent het wel.

Daar stond ik dus, naast de nog donkere kerstboom: in de handen een snoer zó verknoedeld dat het wel een vogelnestje lijkt en zonder veel hoop dat het ooit nog goed zal komen. Wat zou het mooi zijn als de lampjes stuk waren en ik de hele zut zó de vuilnisbak in zou kunnen mikken. Test, test: helaas. De verlichtingsset verkeert in uitstekende conditie, ondanks de hevige mate van verknoedeling. Met vinnige rukjes probeer ik het nest van draden in de originele vorm terug te brengen. Kat Joep kijkt toe. Hij is ravenzwart, dus daar gaat ongeluk van komen. Zover is het echter nog niet. Eerst komt nog het stadium: ‘Ik ruk dat hele snoer aan gort, trap daarna al die 240 klotelampjes stuk voor stuk aan scherven en brul daarna tegen mijn lief dat hij die puinzooi maar moet opruimen.’ Gelukkig heb ik een fenomenaal vermogen tot zelfbeheersing. Dus opnieuw: vinnig rukje. En weer: vinnig rukje.

Ik heb inmiddels een meter snoer ontward en schuif ietsje verder van de kerstboom weg. Had ik niet moeten doen. Het deel dat nog ‘vogelnest’ is, sleept een stukje achter me aan. Tikt tegen de onderste takken van de boom. Brengt daar dus ballen in beweging. Kat Joep, tot nu toe slechts toeschouwer, stort zich vol overgave op het brengen van ongeluk: hij maakt snelheid, springt midden in het nest, schuift door (terug richting boom), schiet de takken in, schrikt zich kapot, keert met veel misbaar om en verlaat met maaiende poten het toneel. In mijn dradennest liggen de scherven van drie kerstballen. In mijn hoofd loopt de druk gevaarlijk op (en het ging daar al niet best). Uit mijn mond ontsnapt de naam van het baby’tje dat straks een plaats krijgt in het kerststalletje.

‘Misschien is dit het moment om even wat afstand te nemen?’, hoor ik mezelf op een zuigende toon vragen. ‘Uitstekend plan’, ben ik het met mezelf eens. Net voor ik de keuken inloop, zie ik uit mijn ooghoek hoe de twee honden ieder een kransje uit de boom vreten. Nog een week tot kerst: die kan nog nét vrolijk worden.

Met mijn oudste dochter maakte ik de volgende afspraak: als zij zelf niet thuis is, bescherm ik haar fiets. In feite verplichtte ik me daarmee tot een leven in de garage, omdat Maartje in Utrecht op kamers woont en zelden in Nijmegen is. Ik zag mezelf daar al zitten, zeven dagen per week op die koude tegelvloer, 24 uur per dag niets dan troep om me heen en iedere seconde tot de tanden toe bewapend met hamers en schroevendraaiers. Belagers liggen bij ons namelijk constant op de loer: de zus en broers van Maartje lijken voortdurend verlegen te zitten om een stalen ros. En dat zitten ze ook daadwerkelijk, want hun eigen fietsen zijn onbetrouwbare barrels. De verlichting werkt niet, de bagagedragers hangen los, de wielen staan zo krom als een hoepel en de remmen zijn naar de Filistijnen. Desondanks moeten ze van A naar B. De meest voor de hand liggende oplossing – even op de fiets van zuslief – hebben Maartje en ik van de kaart geveegd: haar fiets staat op slot en slechts twee mensen weten waar de sleutel ligt.

Wat heb ik genoten van mijn bestaan buiten de garage. Wat was het heerlijk om de fiets veilig te weten. En wat is het jammer dat aan alle dingen een eind komt. Ook aan de goede. De situatie is namelijk veranderd. Mijn jongste dochter is weer thuis komen wonen. Ze bracht karrenvrachten vol met spullen mee, maar geen fiets. En toch moet ze van A naar B. Nu heb ik dus geheel in het geniep de sleutel uit de geheime bergplaats gepakt en die met een verwrongen gezicht overhandigd aan ‘het zusje van’.

Gisteren gebeurde het onvermijdelijke: onder de billen van Floor stierf de kettingkast midden op de Graafse Brug een voortijdige dood. Wie nu op de fiets stapt, heeft de smeerolie na drie keer trappen tot in zijn oksels zitten. Maartje weet nog van niets.

Wetenschappelijk bewijs ontbreekt vooralsnog, maar ik vermoed genetische verwantschap tussen de herfstaster en de pepernoot: beide zijn nooit te beroerd om vroegtijdig hun opwachting te maken. Wat doen die noten nu al in de schappen en waarom doet die plant zijn naam geen eer aan? Ik kan die eigengereidheid moeilijk verkroppen en heb bovendien ernstige persoonlijke hinder van beide verschijnselen. De pepernoot verleidt mij tot overmatige consumptie, terwijl ik het vreetmonster na jaren sukkelen eindelijk de kop in heb gedrukt. En de herfstaster woekert zo grenzeloos in mijn tuin dat geen enkele andere plant nog weet te overleven. Vooral mijn teerbeminde lavendeltjes leiden een kwijnend bestaan. Ik heb daarom besloten tot een asterslachting die zijn weerga niet kent. De tuin haalt inmiddels opgelucht adem, maar ik hoor de asters gieren van het lachen en ze zingen er ook nog bij: ‘Wij zullen dóórgaan …’. Had Ramses Shaffy dat nummer maar nooit geschreven.

Beeld: via internet, gelabeld voor hergebruik.

Blauwe eyeliner zorgt voor een minder vermoeide blik, las ik laatst ergens. Dus liep ik vrijdag even binnen bij de Hema in Nijmegen. Met het wondermiddel ferm in de knuist geklemd, sloot ik aan in de rij bij de kassa. Ik was nummertje 3. De cassière had al haar aandacht nodig voor klant 1, want die had een klein probleempje.

De wachtende mens moet wat, dus ik scande de omgeving af. Achter de kassa hing een aankondiging dat de vierde klant in de rij een gratis kopje koffie kreeg. En laat die nou nét op dat moment achter mij aansluiten. Ik hoorde haar tegen haar man zeggen dat het ‘bakkie leut’ binnen was, maar haar toon verraadde dat ze er niet zelf over zou beginnen. ‘Zal ik even rondtoeteren dat u nummer 4 bent?’, vroeg ik haar. Maar hoe Nederlands ze ook was, ze zag af van de gratis aanbieding.

En hóp: de rij verschoof. De mevrouw voor mij was aan de beurt, een keurige dame van rond de 60. Anders dan mijn achterligger zag zij dat gratis kopje koffie wél zitten. Ze meldde dat ze nummer 4 in de rij was geweest en dus recht had op een gratis kopje koffie. De cassière kon haar dat echter niet aanbieden, want ze ‘had het niet gezien’. Mevrouw was daar niet blij mee; ze vertrok zónder de groet van het kassa-meisje te beantwoorden, maar mét een lang gezicht. En toen was ik aan de beurt.

Terwijl de financiële afhandeling van mijn anti-vermoeidheidsaankoop werd verricht, zei ik het kassa-meisje dat het misschien handiger was geweest om die mevrouw wél de tegoedbon te geven. Nu was er een klant ontevreden, wat nu juist níet de bedoeling is van de nieuwe regel. De cassière was alleraardigst en antwoordde dat ze niet gezien had dat die mevrouw vierde was. De regel is dus eigenlijk: als onze medewerkers zien dat u vierde bent, krijgt u een kop koffie; zien zij het niet, dan beschouwt de Hema de klant als leugenaar. Ik legde het meisje, echt een lieve griet en hartstikke jong, uit dat de regel op die manier contra-productief werkt. Zij kwam toen, opnieuw bijzonder vriendelijk, terug met: ik maak de regels niet. Waaruit ik dan weer opmaak, dat cassières een bepaald quotum toebedeeld krijgen. Als ze te veel tegoedbonnen uitreiken, krijgen ze achter de schermen patsen van de manager, die snerpend gilt: ‘Heb je echt gezien, dat al die mensen nummer vier waren?!? Pats! En waarom heb je dan geen extra kassa-dame opgeroepen? Pats! Het meisje pruttelt dan (stel ik me zo voor), dat ze een klant met een probleem hielp en daarom niet als Arendsoog de lengte van de rij in de gaten kon houden. Pats!

De les die de Hema-klant hieruit kan trekken: brul als een bezetene als u als vierde aansluit in de rij. Want niet gezien, is niet gedronken. De blauwe eyeliner ten spijt: ik ging vermoeider weg dan ik kwam.

In onze keuken woont een muis, al een hele tijd. Hij is als een kaboutertje: je ziet hem niet, maar hij laat wel sporen na. Bij kaboutertjes is dat fijn: zij ruimen in de nachtelijke uurtjes vrolijk neuriënd alle rommel op, terwijl de mensen boven de sterren uit de hemel snurken. Nooit een kabouter gezien natuurlijk: als ik ’s ochtends beneden kom, wervelen de hondenharen nog steeds over de vloer, staat de vaat nog waar die stond en zijn de vette vingers op de iPad niet weggepoetst. Kabouters bestaan dus niet, maar die muis, die is écht.

Ik heb een lange ontkenningsfase achter de rug – of ik ben gewoon heel dom. Als ik de aanrechtkastjes en de voorraadlades leegzoog, vroeg ik me wel af wat die zwarte rijst daar toch telkens deed. Raar dat die overal verspreid lag, terwijl die nooit in mijn boodschappenmandje zit en zich dus logischerwijze niet in mijn voorraadkast kan bevinden. Einde gedachte. Tot de volgende zuigbeurt.

In de tussenliggende week zag ik onze beide katten wel eens met opvallende interesse onder de oven staren. Ik ging dan naast ze liggen (vurig hopend dat mijn zoon niet nét op dat moment met zijn vrienden zou binnenvallen, want hoe reageer je op een licht belegen moeder in horizontale positie op de keukenvloer) en staarde mee. Al wat ik zag, was een verdwaalde vork en wat bedrading: niet erg boeiend, maar katten hebben maar kleine hersentjes, dus die vinden zo’n uitzicht al snel hevig interessant. En hup, over tot de orde van de dag, want denk maar niet dat ik één plus één probeerde op te tellen.

Het kwartje viel pas weken later, toen ik op een ochtend weer verwoed zwarte rijst had opgeslurpt met de stofzuigerslang en niet lang daarna een alerte kat op de keukenvloer aantrof én – dat deed het ‘m – geritsel hoorde. Pas toen dacht ik: een muis, we hebben een muis! En vestigde vervolgens al mijn hoop op de katten. Nou, die bakken er niets van. De muis leeft gillend van de pret door in zijn walhalla en vreet zich volledig vol. Pas nu hij is uitgekeken op de open verpakkingen en door dichte zakken heen begint te knagen, krijg ik genoeg van deze gast. Behalve zijn keutels zuig ik nu ook elke week wolken zelfrijzend bakmeel en korreltjes vanillesuiker op. Elke week, he? Wie zuigt nu elke week zijn voorraadlades en aanrechtkastjes schoon? Ik ben er klaar mee: na maandenlang gedoogbeleid worden vandaag drie vallen geplaatst. Binnenkort valt er een dode te betreuren. Het is niet anders.