Ingeborg

‘Zegt mama nee, dan neem ik er later lekker twee!’ Zo moet het ongeveer gegaan zijn, al kun je de informatieverwerking in je brein nooit helemaal doorgronden.

Van mijn moeder mocht ik vroeger geen hond. Zij dacht te weten wie dat dier uit moest laten. Ik stopte dit jeugdtrauma wondenlikkend in mijn rugzak en koos een man zónder dramatisch hondenverleden, maar mét inschikkelijke aard.

Nauwelijks had ik hem in mijn netten gestrikt of ik begon andermaal met ‘zeuren om een hondje’. De opgespaarde lange adem bleek niet nodig: manlief ging na mijn eerste nuiltje per direct om. Job deed zijn intrede. En al snel daarna Bram, die een vroegtijdige dood stierf. Twee dagen later vulden we het gevallen gat op met Dirk, die Job overleefde, maar uiteindelijk ook het tijdelijke voor het eeuwige verwisselde. Om Daan, de opvolger van Job, een verse speelkameraad te doen toekomen, haalden we Moos in huis.

Dat huis wisselde in deze periode nogal eens van locatie. Van Nijmegen trokken we naar Nijverdal, vervolgens naar Mook en toen we daar na 8 jaar door de fundering zakten – omdat er zich ook nog vier menselijke telgjes aandienden – ging ik ijlings op zoek naar groot, groter, grootst. Huizensite Funda wees ons op een ‘stadsvilla’ in Lindenholt. Nou, daar dacht geen haar op mijn hoofd aan! Als je ergens niet dood of levend gevonden wil worden, is het daar… Aan de andere kant: dat huis was wel heel mooi. En groot. Toch maar eens langsrijden.

En toen was het snel gepiept. Wij troffen aan: groot huis, winkels op loopafstand, lager en middelbaar onderwijs op een steenworp en – zeer belangrijk – een fenomenale, langgerekte, parkachtige groenstrook voor mijn vleesgeworden jeugdtrauma. De prijsonderhandelingen verliepen voorspoedig, vooral voor de tegenpartij. Wij wilden dat huis. En wel nu!

We zijn nu negen spijtloze jaren verder. Als de honden me ’s ochtends hijgerig hoopvol begroeten, hunkerend naar lediging van hun volle spijsverteringskanaal, trek ik kwiek en monter de jas aan voor een half uurtje stadspark. Het verkeer op de A73 dendert monotoon langs, maar dat lawaai tover ik met mijn goede wil om tot een ruisend naaldbos of een ruisende zee. Kost eigenlijk geen moeite. En terwijl ik twitterend over het pad zwalk, loop ik ook nog eens mijn hondenvrienden tegen het lijf. Met een hond – of twee – heb je aan aanspraak of aanblaf geen gebrek. Hoe ‘geen hond’ leidt tot de ontdekking van een fijne wijk met dito inwoners: La Lindenholt!

Het is maandagochtend, vlak na de ochtendspits. De ergste drukte is voorbij als ik rond tien uur met 125 kilometer per uur over de A15 rij. We hebben er met z’n allen flink de gang in, maar er strekt zich geen eindeloze vlakte vrij asfalt voor ons uit. Een aaneengesloten rij auto’s met een veilige ruimte ertussen rijdt richting Westen.  

In mijn achteruitkijkspiegel zie ik ineens de bruine neus van een bestelbus die interesse heeft in de kont van mijn auto. Die is echter, net als de bestuurster, nogal eenkennig. Aan ons lijf geen polonaise. Ik zie het even aan en besluit na een seconde of twintig even voorzichtig bij te remmen om duidelijk te maken dat de afstand mij niet helemaal bevalt. De bruine neus blijft op z’n plaats.

Ik rij onverdroten voort. Harder rijden heeft geen zin, er valt nauwelijks winst te behalen. Bovendien rij ik al iets te hard en mijn fatsoensrakkerige ik kan niet leven met verdere overschrijding van de snelheidsregels. So I stay put.

Zo niet de bruine neus. In nog geen minuut tijd begaat die drie overtredingen. Na het bumperkleven, haalt de neus rechts in (toeterend), schiet vlak voor me de linkerrijbaan weer op en dicht het bescheiden gat tot zijn nieuwe voorganger met een geschatte 140 kilometer per uur.

Dom, gevaarlijk, onnodig agressief, maar mij maak je de pis niet lauw. In het verkeer ben ik de rust zelve, en een dame. Wat ik mij wel – heel beleefd – afvraag, is waarom de bruine neus met enorme letters meedeelt dat hij bij een woon- en tapijtcentrum met vestigingen in Druten en Veenendaal hoort. Als dat bedrijf zich op deze manier in de kijker denkt te spelen, heeft het gelijk. Maar ik verwacht dat het dat niet doet om de goodwill van potentiële klanten voor eens en voor altijd kwijt te raken. Of hen om te leggen.

Een dag later ben ik in Beuningen, bij Brainwash, een kapperszaak. Waar het bedrijf van leeft, is mij geheel onduidelijk. Voor een luttele vijftien euro knipt een jong deerntje een keurig kapsel en babbelt ondertussen als een ervaren causeur de hele sessie vol. Voor een appel en een ei verlaat ik een uurtje later – want je moet wel behoefte hebben aan onthaasting, de wachttijd is bovengemiddeld – innig tevreden het pand.  Zo kan het dus ook: een kapster die nog niet droog is achter de oren, maar die én verstand van zaken heeft én een natuurlijk gevoel voor klantenbinding heeft. En ze had niet eens belettering op haar hoofd.

‘Ma-mááh! Mamááh? Dat meen je toch niet serieus he, dat haar? Nee, dat kán niet, dat is té erg! Hoe kan dat, dat je er zó uitzag?’ En zo gaat ze nog even bemoedigend door, terwijl we gezellig door het fotoalbum bladeren. En ik moet toegeven, ook als ik de tijdsgeest even meereken, dat het niet kan. Ook niet kon.

Op de eerste foto sta ik zijdelings afgebeeld, mijn gezicht naar de lens. Op mijn schouder zit een musje dat zich versufd gevlogen heeft tegen het raam van onze keukendeur. Op mijn hoofd zit een partij wol waar je ‘u’ tegen zegt. Kapperskrullen – tegenwoordig heb ik ze puur natuur – die heel … heel, ja gewoon knatsfout zijn. Alsof ik geen 19, maar 91 was. Degelijk, truttig, stijf. Knatsfout.

Op de andere foto zit ik met twee vriendinnen op een Utrechts terrasje. Op de voorgrond twee aantrekkelijke, maar als ik zo terugkijk waarschijnlijk homosexuele heren. De vriendinnen en ik giechelen richting het manvolk, zoals alleen grieten onder de twintig dat doen. Maar wat ben ik out of tune in dit plaatje. Vriendin 1 is donkerharig, met volle lippen, amandelvormige ogen en getoupeerde haren. Vriendin twee is blond met blauwe ogen, ook getoupeerd en zo te zien wordt de haardos in model gehouden met een ongelooflijke hoeveelheid zeep. Ze deed men dat in die tijd. Men. Ik niet. En daarnaast dus grijzemuizige nummer drie. Nageltjes gelakt, haartjes gecoiffeerd, keurig colbertje, een weing opwindend, zeer belegen voorkomen.

Ik was niet geheel onwetend over hoe mijn looks zich verhielden tot de gemiddelde looks, en zeker ten opzichte van deze twee stoten. Maar dat het zó erg was, nee, dat ging gelukkig aan me voorbij.

Twintig jaar na dat terras ben ik vrijwel van de ene op de andere dag uit mijn schulp gekropen. Na een kleine, interne crisis kon ik opeens een aantal zaken bij elkaar optellen, de goede uitkomst vinden en het veranderingstraject in no time doorlopen. Ik loop figuurlijk rechterop, ben zeker van mezelf zonder te overdrijven en treed de wereld met een lach tegemoet. Bovendien heb ik de licht belegen status steeds weten vast te houden. Net zo lang tot die in mijn voordeel ging werken, dat is nu ongeveer. Waar anderen een normaal proces doorlopen, lijk ik te blijven hangen. En dan word je vanzelf optisch jonger dan de rest. Tenminste, als dit proces doorzet en ik eindelijk eens stop met roken. 

In afwachting van het eindresultaat koester ik me aan de afsluitende kreet van mijn dochter: ‘Je bent nou veel mooier!’

Ik heb afgelopen zomer erg gemopperd op de kolonie fruitvliegen die zijn definitieve intrek in onze keuken had genomen. Ik heb ze verfoeid, proberen te verdelgen, voedsel ontzegd en luidschreeuwend platgeslagen.

De gemiddelde fruitvlieg is echter vrij hardnekkig en optimistisch: enthousiast zoemend keken de honderden oogjes toe hoe die rare mensenmevrouw zichzelf steeds verder over de tief hielp, gutsend van het zweet van haar inspanningen. Ik verloor de strijd, met dank aan het pijlsnelle voortplantingsvermogen van de overlevers. Voor de slachtoffers nam ik een minuut stilte in acht – overigens niet pér omgekomen zoemer, maar voor het volledige dodental – en daarna schoof ik mijn schuldgevoel over deze uitermate agressieve en onhartelijke ontvangst van mijn gasten terzijde om een volgend slagveld aan te richten. 

Dat was toen. Sinds twee minuten is alles anders: een persbericht wijst mij erop dat fruitvliegen het onfortuinlijke vermogen hebben om verstandelijk gehandicapt te zijn. En dan voel je je dus ineens een keiharde, ongevoelige ploertin die de zwakkeren in de samenleving letterlijk het licht in de ogen niet gunt.

Op het eerste gezicht is er met de verstandelijk gehandicapte fruitvlieg niets aan de hand, zo stelt het persbericht. Tot je de hogere cognitieve functies onderzoekt – ik vind het al adembenemend dat iemand op het idee komt dat zo’n zomergast überhaupt een functie heeft, laat staan een hersenfunctie. Dit terzijde. Met een lichttest kun je hun intellectuele capaciteiten bepalen. Doe je het licht uit, dan springt de fruitvlieg op. Schakel je het licht vaak achter elkaar aan en uit, dan stopt de fruitvlieg met springen. Hij past zich aan. De gemuteerde fruitvliegen blijven echter gewoon doorspringen. Ze passen hun gedrag niet aan.

Ik vind dit niet per se een bewijs voor verstandelijk onvermogen, misschien zijn die springers wel manisch?

Het persbericht gaat verder: ook bij het paringsgedrag vertonen de sukkelaars onder de fruitvliegen afwijkend gedrag. Zet je namelijk een mannelijke fruitvlieg voor het eerst bij een vrouwtje, dan begint hij meteen te flirten. Heeft een vrouwtje al gepaard, dan wijst ze de toenaderingen resoluut af. Na enige tijd heeft het mannetje dat in de gaten en nemen zijn paarpogingen af. Bovendien houdt hij die teleurstellende ervaring zeker een week in zijn geheugen vast, wat is af te lezen aan zijn verdere gedrag. Ook in dit geval blijken de gemuteerde fruitvliegen hardleers. Ze passen hun gedrag niet aan, leren niets van de situatie en slaan de ervaring niet op.

Maar zijn ze dan dom of juist hyperpotent? De mannenmens wordt met deze conclusie wel lekker weggezet.

Ik blijf dus wat tegenstribbelen als uiterste poging om mijn gedrag goed te praten. Maar diep in mijn hart voel ik spijt, zo’n  enorme spijt over al die onschuldige slachtoffers …

Met vier pubers in huis moet moeder altijd op haar hoede zijn. Die jonge figuren schamen zich namelijk nogal snel. Ik moet dus niet alleen alert zijn op dingen waarvoor ik mezelf schaam (maar in huiselijke kring toch graag doe), maar ook een inlevingsvermogen aan de dag leggen waar je ‘u’ tegen zegt. Voor je het weet brandmerk je je nageslacht in het aanschijn van hun vrinden dermate, dat zij zich gedurende de rest van hun middelbareschooltijd nergens meer kunnen vertonen zonder beschimpt te worden. I get it, I get it: mammie was ooit zelf ook jong. Echt? Ja, echt!

Eigenlijk zou ik de wekker op vier uur ’s nachts moeten zetten om op tijd klaar te zijn voor een mogelijke zoete inval. Ons huis staat namelijk maar 200 meter van de school en wordt dus gezien (en gebruikt) als een soort jeugdhonk of verzamelpunt. Van acht uur in de ochtend tot laat in de avond valt hier jeugdig volk binnen. En aangezien je op je 41e een uitdeuktijd hebt van circa twee uur en daarna pas de gezichtsschilderingen kunt aanbrengen en je natuurlijk ook met zorg een hip – maar vooral niet te jeugdig of opzichtig – kleedje moet uitkiezen uit de schier onbegrensde garderobe moet je écht voor dag en dauw aan de dag beginnen om vóór de risicoperiode opgetuigd te zijn.

Vanochtend had ik een afspraak, dus kledij en gezicht waren ruim op tijd op orde. Na terugkeer trok ik een poezelig warm, maar weinig enerverend fuchsiakleurig fleece-geval over mijn outfit heen. Model: totaal uit de mode. Maat: veel te groot. En pubertechnisch gezien: megafout.

En toen kwam dus de verwachte, maar toch totaal onverwachte, horde pubers binnen. Acute paniek ‘du moment’ dat dochterlief al voor ze de keuken bereikte een vooraankondiging deed van de sliert jongelingen die ze meetroonde. Wat kan een mens dan snel denken! Ik zag nog niemand, maar hoorde dat er eerst meiden (kir, kir) binnenkwamen en daarna meerdere jongens (bas, bas). Deze volgorde leverde me misschien nét genoeg tijd op om van mijn fuchsia-uitdossing af te komen vóór de heren in beeld kwamen, bedacht ik terwijl mijn vingers al panisch pulkten aan het fleece-geval.

Uiteindelijk heb ik de nieuwjaarskussen van de vriendinnen Alie, Naomi en vooral Vera gebruikt om inderdaad tijdig fleece-vrij te geraken. Kussen en ontkleden is een lastige combinatie, dus Vera heb ik extra lang tegen de borst gedrukt (linkerarm) om de klus (rechterhand) definitief te klaren. Nét toen de mannen de keuken indraaiden, wierp ik het ontluisterende kledingstuk met een achteloos gebaar op het aanrecht.

Daarna ging natuurlijk alsnog van alles fout. De stress leidde tot tijdelijk verlies van decorum en van geheugen: ik kuste beide jongens alsof ze dagelijks bij ons over de vloer kwamen en deed heel enthousiast tegen Pim, die helemaal geen Pim was. Hij was een Cas.